Phú Thọ là mảnh đất trung du nổi tiếng với những rừng cọ, đồi chè. Đây còn là nơi mười tám đời Vua Hùng sinh sống và là kinh đô vủa nước Văn Lang, là mảnh đất thiêng liêng của dân tộc Việt Nam, có bề dày lịch sử hàng ngàn năm.
Không chỉ vậy, Phú Thọ còn được biết đến với nhiều món ăn ngon, mang đậm bản sắc văn hóa riêng mà không nơi nào có được.
Thịt chua Thanh Sơn
Xem thêm: Chè Huế – Nét đẹp ẩm thực Cố Đô
Đây là món ăn được xuất phát từ người Mường, Thanh Sơn, Phú Thọ. Nhưng bởi hương vị đặc biệt món ăn được nhiều người ưu thích và lan truyền sang nhiều vùng khác nhau, khiến món ăn ngày càng nổi tiếng và trở thành một đặc sản nơi đây.
Thịt chua được làm từ thịt lợn rừng nên thịt ăn dai, giòn chứ không bị nhão. Thịt được làm sạch rồi đem nướng qua. Để giữ được vị ngọt thịt được nướng cả miếng lớn rồi mới thái ra thành các miếng nhỏ.
Sau đó thịt được ướp cùng các gia vị cho ngấm. Bí quyết để làm được món thịt chua ngon chính là ở khâu rang thính. Thính phải được rang đều tay, đủ lửa, dậy mùi thơm, có màu vàng và không để bị cháy. Thính được trộn đều với thịt lợn rồi cho vào ống nứa hoặc hộp nhựa.
Thịt chua thường được ăn kèm với lá ổi, lá sung, lá mơ, đinh lăng… Bạn chỉ cần cuộn những miếng thịt chua thơm ngon với những loại lá trên, thêm chút vị cay cay của tương ớt rồi thưởng thức là có thể cảm nhận được bao nhiêu hương vị chua, ngọt của thịt, cay của ớt, chát chát của lá. Món ăn này có thể ăn không hoặc uống kèm bia.
Nếu có một lần ghé thăm mảnh đất trung du, thì bạn hãy nếm thử món thịt chua này. Chỉ cần một lần thưởng thức hương vị này thôi bạn sẽ nhớ mãi không quên và chắc chắn bạn sẽ mua thêm vài hộp về nhà hoặc làm quà cho bạn bè, người thân.
Bánh tai thị xã Phú Thọ
Khi nghe đến cái tên ngày hẳn nhiều người nghĩ bánh có hình cái tai nên mới được gọi như vậy. Nhưng sự thật thì ban đầu bánh tai được gọi là bánh trai vì bánh được nặn theo hình con trai, sau này mới gọi tắt là bánh tai.
Có thể bánh được làm ở nhiều nơi nhưng bánh tai trên thị xã Phú Thọ vẫn là những chiếc bánh ngon nhất, đậm mùi vị nhất. Bánh được làm từ bột gạo tẻ thơm ngon, thịt nạc băm cùng các loại gia vị. Khâu chọn gạo làm bánh là khâu quan trọng nhất quyết định đến chất lượng bánh. Qua bàn tay khéo kéo của người làm bánh, những chiếc bánh nóng hổi được ra lò với mùi bột quyện trong mùi thịt, hành, tiêu vô cùng hấp dẫn.
Ở nơi đây, trong mâm cỗ của nhiều gia đình không thể thiếu món bánh tai. Bánh có thể tự làm hoặc được đặt ở các cơ sở chuyên làm bánh. Bánh được giữ nóng trong các thùng xốp, khi ăn bạn chỉ cần bỏ bánh ra và thưởng thức thôi.
Cơm nắm lá cọ, cọ ỏm
Người dân Phú Thọ có câu thơ: “Dù ai đi ngược về xuôi/ Cơm nắm lá cọ là người Phù Ninh”
Lá cọ không chỉ được dùng để lợp mái, làm nón mà còn được dùng để quấn cơm nắm. Để có cơm nắm lá cọ phải lựa chọn những lá cọ còn non. Cơm nấu chin, xới ra, dùng khăn hoặc tay ướt nắm thành từng nắm. Sau đó cho vào tàu cọ đã rửa sạch rồi cuộn lại. lăn qua lăn lại cho chặt. Cơm nắm lá cọ chấm với muối vừng là ngon nhất, cơm thơm mùi lá cọ non, dậy mùi vừng rang.
Không chỉ dùng lá, người dân nơi đây còn tận dụng quả cọ chế biến thành món cỏ ỏm – món ăn đặc sản riêng không nơi nào có được. Cọ được rửa sạch rồi thả vào nồi nước sôi liu riu tầm 5 – 10 phút.
Nói thì dễ nhưng để có một món cọ ỏm ngon, không bị cứng chát lại là một công việc đòi hỏi sự khéo léo, kỳ công. Khi ăn cọ ỏm bạn nên lựa chọn những quả căng tròn, cùi dầy, có màu vàng như mật ong, khi nhấm nháp bạn sẽ thấy vị bùi, ngọt, béo ngậy.
Ngoài cơm nắm lá cọ, cọ ỏm, người ta còn làm dưa cọ muối, tằm cọ nướng… Dù là món ăn gì, được chế biến thế nào thì cây cọ vẫn mang cái hồn và thần thái của con người vùng đất trung du này.
Rau sắn
Nhiều người không biết rằng, rau của cây sắn tưởng chừng bỏ đi lại trở thành một món ăn đặc sản ở vùng đất Phú Thọ.
Giống như dưa cải, rau sắn cũng được muối chua. Những búp sắn non được hái về ngâm qua nước cho bớt nhựa rồi vò nát, rau phải được vò sao cho không quá nát, vụn. Sau đó rau được cho vào bình vại thêm chút muối cho tăng vị đậm đà. Đây cũng là cách giúp rau nhanh chua và không bị hỏng, bị váng. Sau khi muối tầm 4 – 5 ngày là có thể thưởng thức.
Rau sắn có thể ăn ngay hoặc chế biến thành các món khác như nấu canh cá, canh xương, kho cá, làm nộm… Mỗi món ăn đều có một hương vị riêng nhưng ai đã từng thưởng thức thì đều không thể được vị chua chua của rau sắn. Có người chỉ cần ăn một lần là đã bị “nghiện”
Bưởi Đoan Hùng Phú Thọ
Bưởi Đoan Hùng là một trong những loại quả nổi tiếng của nước ta và được trồng trên mảnh đất Đoan Hùng. Quả bưởi hình cầu dẹp, quả nhỏ chưa đầy 1 kg, chín màu vàng sáng, cùi mỏng, múi ráo, tôm mọng nước, màu trắng ngà, đặc trưng bởi hương vị thơm, ngon, ngọt, mát.
Dù được nhân giống đi rất nhiều nơi nhưng không đâu có được vị thơm ngon như bưởi trồng trên đất Đoan Hùng. Có lẽ do nơi đây được thiên nhiên ưu đãi, nằm ở khu vực ngã ba sông Lô và sông Chảy, quanh năm được bù đắp phù sa nên chất đất khác, nuôi dưỡng nên những cây bưởi có mùi vị đặc trưng không đâu có được.
Và không phải nơi đâu trên đất Đoan Hùng bưởi cũng có mùi vị như nhau. Bưởi ở xã Chí Đám và Bằng Luân là ngon nhất. Do vậy, để mua được những quả bưởi Đoan Hùng thơm ngon nhất không phải là điều dễ.
Rêu đá Thanh Sơn
Không chỉ nổi tiếng bởi món thịt chua mà Thanh Sơn còn níu giữ bước chân mọi người bởi món rêu đá. Đây là món ăn đặc sắc của vùng đất Thanh Sơn nhưng không phải ai cũng biết đến và được thưởng thức.
Khi nghe đến rêu đá, nhiều người sẽ nghĩ rêu làm sao mà ăn thế nhưng đây lại là món ăn mà khi có khách phải quý lắm, mến thương lắm mới được người dân nơi đây thiết đãi, Rêu đá được xem nhe là một loại rau sạch của người vùng cao, Rêu đá mọc theo mùa, thường có từ tháng 9, 10 âm lịch đến tháng 5, khi dài đến một mức độ nào đó, rêu tự rụng vào bị nước cuốn đi.
Theo kinh nghiệm của người dân nơi đâu, rêu ăn ngon nhất vào mùa xuân. Muốn có được rêu ngon phải chọn những nơi nước chảy xiết, có đá to và phải biết lựa chiều dòng nước chảy để lấy rêu không bị nát. Rêu đá thường mọc thành từng đám dài, tùy vào độ nước nông hay sâu mà có màu xanh non hay xanh lục.
Rêu đá có nhiều cách chế biến nhe xào, luộc, nấu canh, nộm nhưng ấn tượng nhất là rêu đá nướng. Rêu được ướp gia vị, cùng tỏi ớt trộn với hạt sen, hạt mắc khén, hạt dồi thêm chit mỡ lợn cuộn trong lá rong hoặc ông nứa non rồi đem đi nướng chín. Rêu nướng có mùi nồng nồng của rêu, mùi thơm của tỏi hòa quyện vào nhau đã kích thích khứu giác của người thưởng thức.
Nếu có cơ hội, ghé về Phú Thọ, về thăm Đền Hùng bạn hãy nán lại thưởng thức những món ngon trên. Không chỉ có những món ngon mà người dân nơi đây còn rất nhiệt tình, mếm khách, chắc chắn bạn sẽ muốn ghé về nơi đây lần sau, lần sau nữa.
Hồng Nhung / Dulichnamchau.info
Bạn có nhiều trải nghiệm du lịch thực tế? Hãy gửi bài viết cho dulichnamchau.info để chia sẻ với cùng mọi người nhé. Nếu bài viết được đăng, Du hí đó đây sẽ xét tặng nhuận bút cho bạn!
Gửi phản hồi